Metoda B.K.S. Iyengara

"Nie mogę uzurpować sobie prawa do nazywania mojej praktyki, czy sposobu uczenia, jogą Iyengara. To uczniowie, którzy za mną podążają tak nazwali to, co robię. Tymczasem jedyne, co robię naprawdę, to ukazuję głębię i ukryte jakości jogi świadomości was wszystkich. To, co robię jest czystą, autentyczną, tradycyjną jogą. Jest błędem odróżniać jogę Iyengara od jogi tradycyjnej tak, jak nie jest w porządku opatrzyć jogę metką Raja Jogi, Hatha Jogi, Laya Jogi, Kundalini Jogi, Tantra Jogi i tak dalej. Nie ma istotowej różnicy między jedną jogą a drugą. Joga, jak Bóg, jest jedna.“

B.K.S. Iyengar

Joga w rozumieniu Iyengara jest wielowymiarową ścieżką rozwoju. Systematyczność i weryfikowalność efektów regularnej i uważnej praktyki jogi czyni z niej przedmiot NAUKI. Studiowanie naszej wewnętrznej kondycji, poznawanie otaczającej nas rzeczywistości w otwarty, rozumiejący sposób oraz działanie w sprawach współczesnego świata z życzliwością, współczuciem i klarownością czyni z niej przedmiot FILOZOFII. Jest także SZTUKĄ, ponieważ rozwija naszą wrażliwość i umacnia w podążaniu drogą życia w zgodzie z głęboko odczuwaną prawdą naszych potrzeb i celów.

Praktykujący jogę na całym świecie z łatwością rozpoznają system nauczania zapoczątkowany przez B.K.S. Iyengara. Dzieje się tak dzięki precyzyjnym zasadom, charakterystycznym wyróżnikom i rozwijanej przez wiele lat ścieżce edukacyjnej dla nauczycieli.

USTAWIENIE

Metodę Iyengara charakteryzuje anatomiczna precyzja i prowadzenie, kładące nacisk na odpowiednie ustawianie ciała i odpowiednie działania w pozycjach. W wielowiekowej tradycji jogi w Indiach takie podejście do asan jest bezprecedensowe. Współczesne odniesienia co do prawidłowego wykonywania asan są wyłącznie wynikiem penetrującego wpływu podejścia B.K.S. Iyengara.

Precyzja nie jest jednak w praktyce jogi Iyengara celem samym w sobie, lecz narzędziem służącym:

  • poznaniu swojego ciała i rządzących nim wewnętrznych relacji, mechanizmów jego działania w przestrzeni, w spotkaniu z grawitacją czy wobec różnych, oddziałujących na ciało bodźców,
  • zaangażowaniu uwagi i ćwiczeniu siebie w uważnej obserwacji tego, co "naprawdę dzieje się ze mną, co myślę, co czuję, gdy…",
  • spotykaniu i równoważeniu fizycznego, mentalnego i emocjonalnego wymiaru nas samych,
  • rozbudzeniu uśpionej w ciele inteligencji/mądrości pomagającej nam rozpoznawać i rozróżniać między tym, co jest dla naszego zdrowia, rozwoju i życia dobre oraz prawdziwe, a co jest w zachowaniu zdrowia, w wewnętrznym wzroście i pełnym życiu przeszkodą.

"Joga to moja religia, a asany to moje modlitwy."

B.K.S. Iyengar

WYKORZYSTANIE POMOCY

Wbrew obiegowej wiedzy, B.K.S. Iyengar wcale nie był odkrywcą stosowania pomocy/przyrządów w praktyce jogi. Nikt jednak nie stosował ich wcześniej na taką skalą i tak innowacyjnie. Nieskończonej liczby drewnianych ławek, podpórek, klinów, kształtek, powstałych na wymiar jego ciała i rozumienia zachowań ciała w pozycjach, nigdy nie opatentował. Stąd krzesła, paski, podwieszane liny, pianki itp. utorowały sobie drogę do praktyki asan w każdej współczesnej szkole hatha jogi.

Słowami samego Iyengara pomoce służą "obudzeniu świadomości". Spełniają w procesie studiowania pozycji rolę edukacyjną - kierują uwagą praktykującego i wydobywają pracę właściwą jego konstytucji/kondycji/dyspozycji. Zasadniczym celem ich stosowania jest "wyjaśnianie" optymalnego zachowania ciała w danym ustawieniu i przebudowywanie wzorców działania niesprzyjających doświadczaniu wolności i obciążających zdrowie (nazywanych w sanskrycie samskarami).

Pomoc jest narzędziem rozwoju i wsparciem w procesie terapeutycznym. Pomaga rozbudzić życie w obszarze wymagającym szczególnej uważności. Umożliwia czerpanie z transformacyjnego wpływu asan wszystkim praktykującym. Poszukiwanie i doświadczanie stabilności (sthira) i dobrostanu (sukha) poprzez praktykę jogi, staje się za pośrednictwem metody Iyengara prawdziwie uniwersalne.

Pierwszą i najważniejszą pomocą w naszej praktyce pozostaje jednak ciało i oddech. Wszystko inne sprzyjać ma zbliżeniu się do ciała i oddechu, aby za ich sprawą poznawać naturę naszej wewnętrznej rzeczywistości i rzeczywistości świata, w jakim żyjemy.

CZASOWANIE I SEKWENCJONOWANIE

W studiowaniu, poszukiwaniu i wydobywaniu optymalnego działania w pozycji stosujemy wiele dróg i narzędzi. Stąd praktykując u różnych nauczycieli metody Iyengara, spotkać się można z rozlicznymi wariantami tej samej pozycji, instrukcjami podkreślającymi inne jej aspekty i w końcu z nieskończenie różnym umiejscowieniem pozycji w sekwencji. W oparciu o doświadczenie i rozumienie płynące z praktyki własnej, nauczyciele rozwijają charakterystyczny dla siebie język sekwencji. Kreatywność, otwartość na poszukiwania, a przez to możność zindywidualizowania praktyki, tak aby móc odpowiedzieć na specyficzne potrzeby, jest cechą charakterystyczną metody Iyengara.

Ustawienie pozycji nie jest w praktyce jogi celem. Jest nim proces wewnętrznego poszukiwania, do którego asana jest środkiem - polem. Czas poświęcany praktyce danej pozycji jest więc względny:

  • potrzebujemy swoją obserwację zorganizować - zapewnić sobie optymalne warunki do precyzyjnego zaangażowania uwagi i zmiany trybu zaangażowania ciała i umysłu z robienia na czucie,
  • potrzebujemy wystarczająco czasu w przestrzeni naszego ciała i umysłu, aby zaobserwować zachodzące w nich zmiany i wyciągnąć wnioski ze swoich obserwacji,
  • potrzebujemy w końcu zapewnić sobie wystarczający czas w pozycjach równoważący zaangażowania, które nie sprzyjają naszemu dobrostanowi.

W różnych kontekstach, sytuacjach i w odpowiedzi na różne potrzeby sekwencja asan, sposoby ich wykonywania oraz czas poświęcony pozycjom, będą więc różne. W sekwencjach wykorzystywane są grupy asan obejmujące pozycje stojące, siady, skłony w przód, skręty, pozycje odwrócone, wygięcia, pozycje brzuszne.

EDUKACJA I KOMPETENCJE


Joga według metody Iyengara jest kompletnym systemem, w którym, zobowiązani certyfikatem nauczyciele, nigdy nie zaprzestają kształcenia. Egzamin nauczycielski pierwszego stopnia wymaga przynajmniej sześciu lat regularnej, superwizowanej praktyki i 240 godzin szkolenia dydaktycznego, w programie którego kandydaci studiują anatomię, fizjologię i motorykę ludzkiego ciała oraz filozofię jogi w szerokim kontekście. Ponadto stale biorą udział w szkoleniach tematycznych i pogłębiających ich praktykę. W miarę pokonywania kolejnych, wystandaryzowanych szczebli certyfikacji, nabywają nowych kompetencji. Nauczyciele zaawansowani stopniem i stażem pozostają w stałym kontakcie z RMIYI - Instytutem Jogi Iyengara w Punie (Maharasthra, Indie). Nad aktualizacją standardów i weryfikacją jakości oferty edukacyjnej w obszarze metody, pieczę sprawują krajowe stowarzyszenia, w tym funkcjonujące od 2002 roku Stowarzyszenie Jogi Iyengara w Polsce.

"Asana i pranajama są praktyką rzemiosła prowadzącą do przekroczenia dwoistości. Nie tylko przygotowują nasze ciało, kręgosłup i oddech na przyjęcie wyzwania, jakie stanowi wewnętrzna cisza, lecz co szczególnie podkreślał Patańdżali, asany uczą nas wykraczać poza dualizm, to znaczy gorące i zimne, honor i dyshonor, dobrobyt i biedę, stratę i zysk. Asana obdarza nas stabilnością, abyśmy mogli żyć w równowadze w obliczu zmiennych kolei losu i zgiełku dzisiejszego świata."

B.K.S. Iyengar "Joga światłem życia"