Bellur Krishnamachar Sundararaja Iyengar (1918 - 2014) był jednym z najwybitniejszych współczesnych nauczycieli jogi. Praktykował i nauczał przez ponad 70 lat.

Witalnością praktyki, głębią wiedzy i rzeczowością przekazu przekonał miliony ludzi na świecie do podjęcia praktyki jogi. Studia, nauczanie i publikacje B.K.S Iyengara wywarły trwały ślad nie tylko w praktyce większości metod jogi uprawianych współcześnie, lecz także zapewniły jodze istotne miejsce w dyskursie naukowym.

Zanim Iyengar stał się ikoną jogi i inspiracją dla niezliczonej grupy praktykujących na całym świecie, kształtował swoją siłę woli i żywotność w niewyobrażalnych wręcz trudach. Urodził się w ubogiej rodzinie bramińskiej, 14 grudnia 1918 roku, w trakcie epidemii grypy.

Bellur, gdzie Iyengar przyszedł na świat i spędził pierwsze lata życia, to maleńka wioska w rolniczym, południowoindyjskim stanie Karnataka. Dziś jest siedzibą Bellur Krishnamachar Sheshamma Smaraka Nidhi Trust - fundacji sprawującej opiekę zdrowotną i rozwijającą edukację w regionie, będącą charytatywnym dziełem życia Iyengara. Na jej konto wpływają między innymi całkowite wpływy, z od lat nieustająco popularnej, publikacji "Światło jogi".

Dziecięce lata Iyengara nie raz stawiały go na granicy życia i śmierci. Opatrznościowa okazała się decyzja odesłania 15-letniego wtedy młodzieńca do Mysore pod opiekę siostry i jej męża Tirumalai Krishnamacharyi. Pod patronatem Maharadży Maysore Krishnamacharyia propagował kulturę fizyczną przy użyciu jogicznej tradycji. Życie, nauka i praktyka w domu owianego sławą nauczyciela jogi były dla chorowitego, nieuczęszczającego dotąd regularnie do szkoły chłopca ogromnym wyzwaniem.

"Gdy zaczynałem zajmować się jogą również nie rozumiałem jej wielkości. Ja też poszukiwałem płynących z niej korzyści fizycznych, i to one naprawdę uratowały mi życie. Nie przesadzam mówiąc, że Joga uratowała mi życie. To dzięki niej odrodziłem się, z choroby w zdrowie, z niemocy w moc."

B.K.S. Iyengar "Joga światłem życia"

Obserwacja pracy i asystowanie swojemu guru stały się punktem zwrotnym w życiu młodego Iyengara, który już w wieku 18 lat został odesłany do Puny w stanie Maharasthra, by tam uczyć jogi. Prowadził klasy dla kobiet, co z racji kulturowych było możliwe wyłącznie ze względu na jego młodzieńczy wiek. Ten samodzielny początek niewątpliwie zaważył na istotności praktyki kobiecej w podejściu Iyengara.

Trudne początki nauczyły Iyengara determinacji i aktywności, do których dołączyła pasja w zdobywaniu wiedzy. Po latach poświęconych gorliwej praktyce i równie gorliwemu, narzucającemu szereg wyzwań nauczaniu, metoda Iyengara zaczęła spotykać się z coraz większym uznaniem. Nauczał i uczył się od sportowców, wojskowych, grup kobiecych, by w końcu nawiązać dialog ze światem akademickim. Rozwijał charakterystyczne dla siebie, nieortodoksyjne podejście do asan, odpowiadając na skrajnie różne warunki i potrzeby osób, które uczył i które przychodziły do niego po pomoc. Z tej gromadzonej i rozwijanej w praktyce wiedzy, wyrastała rozpoznawalna dziś marka jogi Iyengara jako narzędzia terapeutycznego i działu medycyny integratywnej.

W 1943 roku Iyengar poślubił Ramamani. Żyli razem szczęśliwie. Wiedza i wsparcie uczyniły z Ramamani współautorkę rozwoju i wpływu Iyengara na świadomość praktykujących w świecie zachodnim. Instytut Jogi Iyengara, ufundowany w 1975 roku w Punie, dedykowany jest jej imieniu.

Umiejętności Iyengara i rozwiązania proponowane przez niego w leczeniu różnych schorzeń stały się głośne w Indiach, co przyciągnęło do niego sławy. Pracował z filozofem Jiddu Krishnamurtim, czy z kardiologiem Rustom Jal Vakilem. W 1952 roku żona Vakila zaaranżowała spotkanie Iyengara i światowej sławy skrzypka Yehudi Menuhina, zmagającego się w tym czasie z bezsennością i wypaleniem zawodowym. Zaplanowane na 5 minut spotkanie zamieniło się w kilkugodzinna sesję jogi regeneracyjnej i przyjaźń na całe życie. Dwa lata później Menuhin zorganizował pierwszą podróż Iyengara na Zachód.

Iyengar pomagał usprawnić nadgarstek Menuhina, uczył stania na głowie królową belgijską Elżbietę, demonstrował asany przed Nikitą Chruszczowem oraz przed dziedziczką fortuny Standard Oil Rebeką Harkness w Stanach Zjednoczonych.

W 1966 roku Iyengar opublikował "Światło Jogi", podręcznik, który stał się natychmiast światowym bestsellerem. W ciągu czterdziestu lat został przetłumaczony na 17 języków, a jego kolejne edycje są nadal sprzedawane. Od tej chwili popularność praktyki jogi według przekazu Iyengara systematycznie rosła.

Spadkobiercami jogicznego dorobku B.K.S. Iyengara są jego dzieci - Geeta (1944 - 2018) i Prashant oraz wnuczka Abhijata. Silny wpływ na szerzenie jogicznej wiedzy i kształtowanie kolejnych pokoleń uczących i praktykujących mają też jego wieloletni wychowankowie, studiujący u jego boku przez dziesięciolecia. I w końcu my - ich uczniowie.

Poza historycznym "Światłem Jogi", swoją ścieżkę w praktyce Iyengar udokumentował w wielu tekstach powstałych we współpracy z angielskojęzycznymi redaktorami: "Body the Shrine, Yoga Thy Light" (1978), "Światło pranajamy" (1981), "The Art of Yoga" (1985), "Drzewo jogi" (1988), "Światło Jogasutr" (1993), "Yoga: The Path to Holistic Health" (2001), "Joga światłem życia" (2005), pośmiertnie "Yoga for Sports" (2015). Do dyspozycji uczących pozostaje ponadto "Astadala Yogamala" - ujęty w osiem tomów, zbiór tekstów obrazujących rozwój metody i prezentujący filozofię jogi w praktyce oraz wydawany kwartalnie przez RIMYI biuletyn "Yoga Rahasya".

B.K.S. Iyengar był człowiekiem wielu zasług, laureatem rozlicznych tytułów i nagród, bohaterem anegdot. Magazyn "Time“ uznał go za jedną ze stu najbardziej wpływowych osobistości XX wieku.

In conversation - B.K.S. Iyengar