6 maja maja 2020 roku w renomowanym czasopiśmie "Neurology" opublikowane zostały wyniki badań na temat korzyści płynących z praktyki jogi dla osób cierpiących z powodu migrenowych bólów głowy.

Migreną nazywa się ból głowy utrzymujący się nawet do 3 dni, jest zazwyczaj jednostronny, pulsujący, czasem nasila się wraz z wysiłkiem fizycznym, często towarzyszą mu nudności, wrażliwość na światło i dźwięki. Z powodu tych objawów, osoby doświadczające częstych migren są zmuszone do modyfikacji swojego trybu życia. Np. z powodu silnego bólu nie są w stanie pracować czy chodzić do szkoły, co powoduje pogorszenie wyników zawodowych lub w nauce i prowadzi do zwiększenia poziomu stresu. Jak twierdzą badacze, to właśnie stres jest główną przyczyną wywołującą ataki migrenowe, stąd pojawia się błędne koło objawów i przyczyny, cyklicznie występują nowe epizody bólu uniemożliwiające normalne funkcjonowanie. Joga jest metodą wspomagającą radzenie sobie ze stresem poprzez techniki kierowania zmysłów do wewnątrz ciała (pratyahara), medytacji (dhyana) i koncentracji na swoim ciele lub oddechu (dharana). Poprzez praktykę asan i paranayamy jej efekty są dostępne nawet dla początkujących osób.

Badanie zostało przeprowadzone w All India Institute of Medical Sciences (AIIMS) w New Delhi. Jeden z członków zespołu badawczego profesor kardiologii Gautam Sharma twierdzi, że joga zmniejsza aktywność współczulnego układu nerwowego, który kontroluje mimowolną reakcję organizmu na stresujące sytuacje, zwiększając częstość akcji serca, czujność oraz zwiększając ukrwienie mięśni. Mniejsza aktywność układu współczulnego oznacza większą aktywność przywspółczulną, która prowadzi do stanu spokoju i odpoczynku. Głównym elementem układu przywspółczulnego jest nerw błędny (X nerw czaszkowy), który unerwia większość narządów wewnętrznych klatki piersiowej i brzucha. Praktykowanie jogi może zmniejszyć ataki migreny również poprzez zwiększenie poziomu tlenku azotu, który jest wytwarzany w celu rozluźnienia mięśni gładkich w ścianach naczyń krwionośnych, zwiększając przepływ krwi i obniżając jej ciśnienie. Joga może także pomóc osobom cierpiącym na migrenę poprzez zmniejszenie napięcia mięśni w obszarze głowy, szyi i karku, powodując ich rozluźnienie.

W badaniu wzięło udział 160 osób podzielonych na dwie grupy badawcze - jedna poddana klasycznej terapii środkami farmakologicznymi, druga stosowała ćwiczenia jogi oraz pozycje relaksacyjne przez 3 miesiące. W grupie jogi uczestnicy brali udział w zajęciach trzy dni w tygodniu przez jeden miesiąc w AIIMS. Zajęcia prowadzone były przez wykwalifikowanego terapeutę jogi pod nadzorem lekarzy, którzy włączają jogę do praktyki medycznej. Moduł rozpoczynał się od recytacji mantr i prostych ćwiczeń oddechowych. Kolejne były techniki relaksacji, następnie ćwiczenia rozgrzewające ciało i seria asan. Pod koniec praktyki w celu rozluźnienia ciała odbywała się medytacja w savasanie. Moduł kończono praktyką pranayamy. Całość wykonywana była w czasie 60 minut. Przez następne dwa miesiące uczestnicy kontynuowali program pięć dni w tygodniu przy pomocy przygotowanego przewodnika. To, czy podążali za programem, było kontrolowane przez telefon dwa razy w miesiącu z centrum jogi i poprzez prowadzenia dziennika. Badanie ukończyło 114 osób, z czego w grupie praktykującej jogę zużycie środków farmakologicznych spadło o niemal połowę (47%). Chociaż grupa ta doświadczała więcej migren na początku badania, po trzech miesiącach ich częstotliwość i intensywność znacząco spadła, a wyniki w testach i kwestionariuszach wykazywały wyższe wskaźniki oraz szybszą poprawę w porównaniu z grupą przyjmującą tylko środki farmakologiczne. Co więcej, u 12% osób z grupy praktykującej jogę pod koniec trwania badania migrenowe bóle głowy zostały calkowicie zniwelowane.

Konieczne jest wykonywanie dalszych badań kontrolnych, w różnych lokalizacjach, opartych na praktyce jogi bez przyjmowania środków farmakologicznych, w celu określenia długoterminowych korzyści jogi w przynoszeniu ulgi w migrenowych bólach głowy. Jednak po obecnych badaniach można wnioskować, że włączenie jogi do leczenia pomogłoby pacjentom w odnalezieniu lepszego samopoczucia i całkowitego pozbycia się bólu. W celach bezpieczeństwa pacjent powinien pozostać w kontakcie z lekarzem i skonsultować się czy nie występują przeciwwskazania do praktyki jogi oraz czy nie istnieją inne, zagrażające życiu choroby mogące objawiać się migreną.

Prof Sharma twierdzi, że joga, którą powszechnie znamy, to tylko wierzchołek góry lodowej, im więcej ćwiczysz i wchodzisz w jej głąb, tym więcej korzyści czerpiesz z praktyki. Dlatego życzymy Wam głębokiego doświadczania aspektów jogi, a nauczycielom odwagi i wytrwałości w niesieniu pomocy swoim cierpiącym z powodu migren uczniom.

Oryginalny tytuł artykułu: Effect of Yoga as add on Therapy in Migraine: A Randomized clinical trial.

Anand Kumar, Rohit Bhatia, Gautam Sharma, Dhanlika Dhanlika, Sreenivas Vishnubhatla, Rajesh Kumar Singh, Deepa Dash, Manjari Tripathi, M.V. Padma Srivastava

Neurology, May 2020, 94 (21).

Sesja jogo stosowana w badaniu wpływu jogi na bóle migrenowe

GAUTAM SHARMA jest profesorem na Wydziale Kardiologii i profesorem Centrum Medycyny Integracyjnej i Badań (CIMR) w All India Institute of Medical Sciences, New Delhi. Jest także profesorem wizytującym na Uniwersytecie S-VYASA w Bangalore. Pracę doktorską z chorób wewnętrznych realizował w PGIMER Chandigarh, a z kardiologii w AIIMS, New Delhi. Stypendium podoktoranckie z elektrofizjologii kardiologicznej odbywał w Royale Adelaide Hospital w Australii. Jest starszym kardiologiem interwencyjnym, posiadającym doświadczenie w złożonych interwencjach wieńcowych i ablacji częstotliwościami radiowymi w zaburzeniach rytmu serca, a jego przedmiotem zainteresowania jest migotanie tętnic (AF). Jest autorem kilku publikacji naukowych w wiodących czasopismach naukowych i stałym mówcą na krajowych i międzynarodowych konferencjach elektrofizjologii serca poświęconych AF. Pasjonuje go integracja jogi i innych tradycyjnych indyjskich systemów leczenia z nowoczesną medycyną.