Artykuły i wywiady

Radosne i inspirujące sekwencje z Puny
Radosne i inspirujące sekwencje z Puny

Pierwszy warsztat w Instytucie w Punie dla polskich nauczycieli miał miejsce w marcu 2020 roku. Wzięło w nim udział blisko sześćdziesiąt osób reprezentujących szkoły z całej Polski. Wśród uczestników były tez osoby w trakcie treningu nauczycielskiego. Dzieła zapisania wrażeń, refleksji i przede wszystkim sekwencji podjął się Andrzej Kozłowski, członek Komitetu Technicznego SJIP, na co dzień właściciel szkoły jogi w Lęborku.

8 kwietnia 2020 roku

Po trzech tygodniach dobrowolnej kwarantanny dojrzałem do tego, żeby zacząć studiować to wszystko, co zapamiętałem i zapisałem podczas mojego pobytu w Instytucie. Potrzebowałem przestrzeni czasowej, by odczucia i wrażenia indyjskie nasyciły mnie jak najmocniej, najgłębiej....Teraz będę to przesiewał przez swoje filtry i niedoskonałości w praktyce własnej. Uczył się i w przyszłości dzielił.
Dzisiejsza sekwencja nie jest propozycją dla początkujących, jest dla osób już ugruntowanych w praktyce własnej, dojrzałych w metodzie Iyengara.
Osoby początkujące zachęcam do samodyscypliny w budowaniu systematycznej praktyki własnej. To właśnie jest następny etap w dojrzewaniu w jodze. Nie jest nim przeskakiwanie od jednej metody do drugiej, od nauczyciela do nauczyciela, czy gromadzenie wiedzy teoretycznej. Tylko właśnie samodzielna praktyka, na początku w oparciu o dostępne kursy, gotowe sekwencje oraz wzięcie odpowiedzialności za swój własny proces.

Poniżej sekwencja, którą praktykowałem dwukrotnie i pewnie jeszcze nie raz będę praktykował, a z pewnością jej fragmenty. Zwróćcie uwagę na linkowanie. Abhijata z radością, swobodą i dużym dynamizmem prowadziła nas przez nią, budując zrozumienie w podstawach, prowadziła nas do coraz bardziej zaawansowanych pozycji, takich jak Kandasana. Sprawdźcie w ,, Świetle Jogi '' jak wygląda finalnie, bo przede mną jeszcze długa droga, co mnie cieszy zresztą ....

Zajęcia z Abhijatą - praca z biodrami (grupa kobieca)

1. Recytacja inwokacji w Padmasanie.
2. Upavistha Konasana. Wydłuż i rozszerz tyły nóg, tak by rzepka kolanowa ustawiła się właściwie. Unieś, otwórz i wydłuż nogi od siebie.
3. Tadasana
4. Supta Tadasana. Przesuń mięśnie kapturowe w kierunki talii. Połącz stopy, wydłuż wewnętrzne krawędzie stóp. Wewnętrzne krawędzie ud przesuń w dół, środkowe w dół, zewnętrzne krawędzie w dół. Odnajdź całe tyły ud w kontakcie z podłogą i wydłuż wewnętrzne nogi .
5. Prone Tadasana ( podobnie jak Chaturanga Dandasana, ale z tułowiem i kością łonową na podłodze). Podwiń palce stóp, przejdź na czubki palców i pchnij uda w górę. Unieś tyły ud, wewnętrzne, zewnętrzne krawędzie ud w górę.
6. Prone Tadasana na grzbietach stóp. Dociśnij stopy do podłogi i unieś przody ud, przesuń je do kości ud, unieś i rozszerz tyłu ud.
7. Tadasana na boku, jak Anantasana bez unoszenia nogi. Pośladki nie opadają, przesuń je do ciała, wydłuż brzuch w kierunku żeber. Wydłuż i dobrze połącz nogi.
8. Supta Tadasana, czy poprawiła się ?
9. Urdhva Prasarita Padasana z nogami pod kątem 90 stopni. Przednie pachwiny w dół, żeby rozluźnić krzyż na podłodze.
10. Urdhva Prasarita Padasana jak wyżej, ale z paskiem na stopach/na nasadach palców stóp/łukach stóp/ piętach. Obserwuj różnicę. Ucz się obserwować, odczuwać swoje ciało bez wskazówek nauczyciela, ucz się stawania nauczycielem dla samego siebie.
11. Ardha Uttanasana, wydłuż ramiona i tułów równolegle do podłogi. Unieś pachwiny.
12. Supta Padangusthasana 1 klasycznie lub z paskiem.
13. Virabhadrasana 3 z ramionami wydłużonymi do tyłu, z powodu braku przestrzeni na sali.
14. Supta Padangusthasana 2 w prawo z paskiem ( małą pętla na stopie ), stopę opuszczamy dzisiaj do boku w linii z biodrem. Kiedy przesuwasz nogę do boku, zewnętrzne mięśnie uda muszą cofać się do biodra, tak by kość udowa wsunęła się głębiej do wewnątrz stawu. Wydłuż piętę i opuść udo w dół. Zegnij lekko prawą nogę, następnie przesuwając kolano w dół, przesuń tył uda w kierunku biodra, wydłuż i wyprostuj nogę w kolanie. Teraz zegnij lekko lewą nogę i wydłuż brzuch w kierunku żeber. Utrzymując tą akcję brzucha, wyprostuj i wydłuż lewą nogę. Teraz zegnij lekko obie nogi. Czy możesz wykonać obie akcje jednocześnie ? Zrób to kilka razy, by lepiej poczuć.
15. Ardha Chandrasana, stojąc na prawej nodze. Zegnij prawą nogę i przesuń kolano do tyłu, wykonaj taką samą akcję jak w Supta Padangusthasanie 2 prostując nogę, tył uda przesuwa się do góry. Powtórz wiele razy. Teraz zegnij lekko nogę w górze i wydłuż brzuch w stronę żeber, wyprostuj i wydłuż nogę. Powtórz wielokrotnie obie akcje.
• Abhi zauważyła, że wyglądamy na bardzo zmęczonych i bardzo zdynamizowała naszą praktykę: Adho Mukha Vrksasana 2 razy ze ścianą i raz bez, Uttanasana > Urdhva Namaskarasana > Urdhva Prasarita Padasana > Paschimottanasana > Urdhva Hasta Dandasana > Paschimottanasana > Navasana > Paschimottanasana > Uttanasana > Urdhva Namaskarasana > Paschima Namaskarasana z głową odchyloną do góry > Urdhva Dandasana w Sirshasanie > Ardha Sirshasana > Sirshasana > Urdhva Dandasana > Urdhva Hasta Dandasana > Paschimottanasana
16. Supta Padangusthasana 2 w lewo jak wcześniej na prawą stronę.
17. Ardha Chandrasana na lewej nodze, jak wcześniej.
18. Anantasana na lewym boku. Czy możemy dostrzec, że jest to sama pozycja, tylko z inną orientacją? W odniesieniu do Ardha Chandrasany, która nogą jest ta, na której stoimy? Złap za duży paluch prawej stopy, zegnij lekko prawą nogę, przesuń udo do biodra i wydłuż nogę do góry. Praca nogi w dole: wydłuż piętę, wydłuż wewnętrzną nogę. Wydłuż obie strony pępka, otwórz klatkę piersiową .
19. Adho Mukha Svanasana.
20. Parsva Utthita Hasta Padangusthasana z prawą nogę w górze najpierw. Porównanie do wcześniejszych pozycji. Obie strony.
21. Adho Mukha Svanasana > Vasisthasana na lewej dłoni, prawa noga w górze jest nogą Ardha Chandrasany, na której staliśmy. Trzymając za duży paluch przesuwaj nogę do tyłu, pracuj nad zasysaniem tyłu uda. Głowa do tyłu, klatka piersiowa otwarta. Instrukcje są podobne, zauważ to.
22. Teraz połowa grupy wykonuje Eka Pada Koundinyasana 2. Jeśli nie jesteś w stanie wykonać balansu, możesz pracować z nogą z tyłu na podłodze. Osoby starsze mogą użyć wałka pod tułów. Druga połowa wykonuje Vrksasanę oraz Utthita Ardha Padmasanę pracując z zasysaniem zewnętrznego uda i biodra.
23. Sirshasana > Parsvaikapada: noga do boku i jak najbardziej do tyłu, wielokrotnie bez lęku. Dopóki noga nie przesunie się mocno do tyłu, to kość udowa nie wsunie się do biodra. Zegnij prawą nogę i ustaw pod kątem prostym jak w Virabhadarasanie 2, najlepiej przed lustrem, przesuń nogę do tyłu, kolano do tyłu oraz tył uda głęboko do panewki stawu biodrowego, potem wyprostuj nogę. Powtórz na obie strony.
24. Sirshasana z nogami lekko zgiętymi i połączonymi stopami jak w Baddha Konasanie. Poczuj pracę bioder, zassanie. Z tą akcją wyprostuj nogi.
25. Adho Mukha Virasana.
26. Baddha Konasana. Podpierając się na dłoniach unieś pośladki do góry, ustaw miednicę pionowo i przesuń do przodu, rolując uda i kolana do tyłu, opuść pośladki. Powtórz kilkakrotnie. W dobrze wykonanej Baddha Konasanie uda i kolana powinny przesuwać się do tyłu .
27. Ardha Mulabndhasana z Upavistha Konasany. Usiądź wyżej, jeśli potrzebujesz. Jeśli pojawia się ból w kolanie, to znaczy że kość nie przesuwa się do panewki stawu biodrowego. Usiądź wyżej! Używamy dłoni pomiędzy piętą i miednicą, by ustawić stopę pionowo.
28. Mulabandhasana lub ardha .
29. Kandasana.
30. Halasana > Supta Konasana > Salamba Sarvangasana > Parsvaikapada Sarvangasana > Noga zgięta jak w Virabhadrasanie 2 > Parsvaikapada Sarvangasana > Halasana
31. Savasana.

10 kwietnia 2020 roku

Dzisiaj wstawiam drugą sekwencję Abhi, bardzo radosną i inspirującą. Praktykowałem tę sekwencję już trzykrotnie. Wspaniała sekwencja, wypróbujcie!

Zajęcia z Abhijatą: grupa średniozaawansowana poziom 2, tydzień drugi, luty 2020.

Jestem pod olbrzymim wrażeniem prowadzenia przez Abhi zajęć. Potrafi odnaleźć balans pomiędzy dokładnością oraz radością, swobodą i poczuciem humoru, dzięki czemu nawet intensywna praktyka nie męczy mentalnie. A grupa była liczna, około 100 osób….
Osoby z problemami kolanowymi zostały zaproszone do pracy z biodrami w takich pozycjach jak: Vrksasana, Baddha Konasana, Upavistha Konasana, Supta Padangusthasana 2,3, Prasarita Padottanasana, Adho Mukha Svanasana itp.
Grupa praktykująca Padmasanę była prowadzona w kierunku zrozumienia ruchu kości udowej do biodra, z jednoczesnym przesuwaniem tkanki uda w kierunku kolana jak w Bhekasanie oraz ruchu otwierania pachwiny, by przesuwać kolano nogi w Padmasanie do tyłu /w dół z jednoczesnym zasysaniem pośladka, krzyża, kości ogonowej.
Jak Abhi ogarnia stuosobową grupę prowadząc zajęcia tak dynamicznie z uwzględnieniem osób z problemami kolanowymi, menstruacją, osób starszych! Mistrzostwo!


1. Svastikasana - inwokacja do Patańdżalego.
2. Adho Mukha Virasana.
3. Supta Baddha Konasana klasycznie trzymając dłońmi za kostki. Dociśnij pięty i oddalaj podeszwy stóp od siebie. Dzięki tej akcji poczuj głębszy ruch kości udowych do bioder i wydłużenia ud, tak by kolana zeszły w dół.
4. Baddha Konasana w siadzie.
5. Ardha Padmasana w leżeniu na plecach. Trzymaj za stopę Padmasany, druga noga prosta na podłodze. Używając ruchu swingującego opuszczaj i unoś kolano, aż dotknie podłogi. Możesz używać siły, jeśli nie pojawia się ból w kolanie.
Podział na dwie grupy:
1. Grupa wykonuje siedzącą Baddha Konasanę z klockiem pomiędzy stopami, dociskaj pięty do klocków, by wydłużyć pachwiny i przesunąć kolana w dół. Następnie spróbuj z jedną nogą, opuść kolano całkowicie w dół na podłogę, pozwól drugiej nodze unieść się. Teraz wyrównuj kolana opuszczając to drugie kolano w dół. Wydłużaj obie strony tak samo w kierunku podłogi.
2. Grupa wykonuje Upavistha Konasanę. Dociskając dłońmi unieś pośladki, przesuń miednicę do przodu, rozszerz nogi na boki, opuść pośladki. Powtórz kilka razy. Rozszerzaj tyły nóg, tyły kolan.
6. Baddha Konasana.

Podział na dwie grupy :

1. Grupa wykonuje leżącą Padmasanę.
2. Grupa wykonuje Padmasanę na klocku.

7. Utthita Ardha Padma Padmottanasana ( bez skłonu ) na prawą stronę. Unieś prawa rękę do Urdha Hastasany, by wydłużyć prawą stronę talii. Wydłuż tkankę uda w kierunku kolana, potem przesuwaj do tyłu. Przesuwaj jak najdalej do tyłu poza strefę komfortu, ale bez bólu.
Podział na dwie grupy :
1. Grupa wykonuje Utthita Ardha Padmasanę przy ścianie, twarzą do ściany. Przesuwaj kolano od ściany, a środkowe pośladki, kość ogonową w kierunku ściany, tak by przednia pachwina otworzyła się. Unieś i otwórz klatkę piersiową.
2. Grupa pracuje w kierunku Vatayanasany. Stań w Ardha Padmottanasanie twarzą do ściany, chwyć za liny i zegnij nogę w kolanie, na której stoisz, przenoś kolano nogi w Padmasanie jak najbliżej podłogi.
Podział na dwie grupy :
1. Grupa wykonuje prone Ardha Padmasanę w leżeniu na brzuchu. Praca polega na unoszeniu kolana nogi w Padmasanie do góry, z jednoczesnym dociskaniem środkowych pośladków, kości ogonowej do podłogi.
2 Grupa wykonuje prone Ardha Padmasanę z unoszeniem klatki piersiowej i wydłużaniem ramion do tyłu jak w Salabhasanie oraz nogi w dole.
8. Simhasana w Padmasanie.
9. Teraz możemy przejść do pozycji z Padmasaną wedle naszego wyboru: Adho Mukha Vrrkshasana, Pincha Mayurasana, Viparita Dandasana w krześle, Gorakshasana, Setubandha Sarvangasana na klocku itp. Pracujemy w kierunku Padmasany w Sirshasanie, wejdźcie w pozycje, które pomogą przygotować się do tego.
10. Sirshasana > Urdhva Padmasana > Parsva Urdha Padmasana. Na środku, lub przy ścianie.
Podział na dwie grupy :
1 Grupa Sarvangasana w krześle > Padmasana
2 Grupa Salamba Sarvangasana klasycznie > Urdhva Padmasana > Pindasana > Parsva Pindasana > Padmasana w Parsva Sarvangasanie.
11. Supta Matsyasana na wałku. Poczuj głębokość brzucha w tej pozycji podążając za oddechem.
12. Savasana z tyłami kolan podpartymi na wałku.

15 kwietnia 2020 roku

Mając teraz bardzo dużo wolnego czasu na praktykę i studiowanie jogi, nieustannie pozostaję z głębokim odczuciem i wrażeniem, które towarzyszy mi od powrotu z Instytutu. Studiując teraz notatki, sekwencje, obserwacje, wrażenia, odczucia, zastanawiam się co sprawia, że nauczyciele z Instytutu są tacy autentyczni, intuicyjni, radośni, klarowni i jaśni w przekazie ? Oczywiście każdy z nich ma inną osobowość, ale powyższe cechy posiada każdy z nich. No i jeszcze olbrzymia praktyczna wiedza. Obserwując ich dostrzegłem, że Oni żyją jogą, są pasjonatami. Bez względu na wiek i doświadczenie codziennie intensywnie praktykują, prowadzą zajęcia ( zwykle jedne, dwa dziennie), prowadzą lub asystują w grupach terapeutycznych, uczestniczą w zajęciach Prashanta lub Sunity. Z radością, zaangażowaniem oraz pokorą. Pewnego dnia byłem na obserwacji zajęć i widziałem jak Abhijata praktykuje w kąciku przy pomocach, prowadził klasę inny nauczyciel. A wokół niej dwójka jej małych dzieci, bawi się, czasami ją koryguje. Następną lekcję prowadziła Abhi, a dzieci popisywały się na scenie, wykonując różne fiku miku i podbiegając co jakiś czas do Abhi, by przytulić się do niej. A lekcja naturalnie płynęła ... z radością i lekkością bez oporu materii ....

Jak sprawić, by jak apeluje w swoich książkach B.K.S. Iyengar, nasze uczenie zawierało w sobie naukę, filozofię i sztukę ? Wydaje mi się, że powinniśmy przede wszystkim stać się zaangażowanymi i intensywnymi praktykującymi, uczącymi się jogi. Ostatnio czytam tomy ,,Yogashastry '', które zostały opracowane, by wspomóc studiowanie przedmiotu jogi przez dzieci oraz młodzież. Jestem pod wrażeniem wiedzy i sposobu jej przekazania z poziomu filozofii jogi, anatomii, praktyki asan, metodyki. Ta wiedza jest wymagana od dzieci i nastolatków jako niezbędna dla zrozumienia jogi. I jest podana w sposób niezwykle przystępny, w pięciu tomach.
Wewnątrz mnie od momentu powrotu z Indii domaga się atencji następujące pytanie: To, czego my tutaj uczymy, to joga?

Czy na fundamentalnym poziomie rozumiemy jogę ?

I czy posiadamy odpowiednią wiedzę i narzędzia, by uczyć jogi z poziomu nauki, filozofii i sztuki (wzajemnie przenikających się) w sposób praktyczny?

Na szczęście z pomocą przychodzi Christian Pisano, którego słowa bardzo często werbalizują, to co czuję, a jeszcze nie do końca potrafię opisać własnymi słowami.

,, Aspekt techniki ‘’
Jako Początkujący Praktykuj Swoje Skale i Ograniczenia !

Ideą stojącą za poznaniem techniki jest całkowite zanurzenie się w sztuce, którą praktykujemy. W taki sposób, by poznać nie tylko całość, ale również elementy, które ją tworzą. Na początku uczymy się prostych, wprowadzających sekwencji. Dzięki nim zapoznajemy się z akcją oraz różnymi zasadami przyjmowania pozycji, poczuciem kierunku. Właściwe poczucie kierunku jest podstawą wyrównania. Poprzez praktykę różnych grup asan zapoznajemy się z różnorodnością zewnętrznego ruchu: pionowego, poziomego, spiralnego, rozszerzającego, skurczającego.. Stopniowo ten ruch zaczyna przesuwać się w kierunku działania, które nazywane jest inteligencją w ruchu. Niektóre obszary stają się stabilne, podczas gdy w inne wprowadzamy ruch. W tej fazie ciało i jego różne części stają się przedmiotem dynamicznej koncentracji.
Powinniśmy poznać nazwę każdej asany, jak również jej przynależność do grupy asan oraz interakcje z ciałem. Powinniśmy również poznać różnorodność sekwencji oraz modyfikacji pozycji, jak również ich ,,specyfikacje techniczne ‘’. Ich wewnętrzne oddziaływanie powinno stać się jasne poprzez doświadczenie ( funkcja stymulująca, uspokajająca, rozgrzewająca, wychładzająca, oczyszczająca, odżywiająca, itp.). Również umiejętność ich zastosowania w zależności od potrzeb, pory roku lub szczególnych okoliczności. W metodzie Iyengara potrzebujemy zrozumieć, nabyć umiejętność użycia pomocy, w odniesieniu do różnych grup asan.
Na ścieżce techniki praktykujący staje się rzemieślnikiem, który nie tylko wie, jakich narzędzi użyć w danej sytuacji, ale również jest świadomy cech materiału, z którym pracuje.
Powinniśmy praktykować systematycznie serie ćwiczeń, które muszą stać się naszą ,, drugą naturą ‘’, być spontaniczne, intuicyjne .
• Oddech inicjuje ruch ciała
• Świadomość obserwuje ruch ciała i oddechu
• Każdy ruch jest kolisty i harmonijny
• Koniec jednego ruchu daje początek następnemu
• Bądź ugruntowany, zakorzeniaj się (sthanam)
• Wyrównuj różne części ciała w odniesieniu do całości
• Po wysiłku zawsze powracaj do naturalnego stanu (sama)
By doświadczyć zanurzenia się w aspekcie techniki, wymagana jest niezachwiana lojalność wobec podejścia, które jest nam bliskie i które zdecydowaliśmy się praktykować. Intuicyjne zrozumienie może pojawić się po dwudziestu latach zaangażowanej, oddanej praktyki oraz studiowania.
Należy unikać mieszania stylów, ponieważ tylko pogłębia to niezrozumienie oraz opóźnia intuicyjną symbiozę, w wyniku której praktykujący staje się techniką i wychodzi poza nią. Całość nie jest rezultatem nagromadzenia części składowych.

Poniżej dzisiejsza sekwencja.

Rajalaxmi - luty 2020 - pozycje stojące

1. Svastikasana.
2. Tadasana: zegnij kolana jak w Utkatasanie i przesuń kość ogonową do wewnątrz, a kość łonową unieś w stronę pępka ( powtórz cztery razy zginając i prostując nogi ). Umieść dłonie na szczytach kości ud i prostując nogi przesuwaj je do tyłu, główki kości udowych do wewnątrz, poczuj to. By doprostować nogi w kolanach, podciągnij przody ud w górę, następnie opuść pośladki w dół, rozszerz tyły ud.
3. Urdhva Hastasana, utrzymaj ustawienie pośladków.
4. Urdhva Baddangullyasana, przenieś ramiona za uszy, a pachy do przodu.
5. Utthita Hasta Padasana > Ręce Urdhva Hasta > dłonie na biodrach i schodzimy tułowiem równolegle do podłogi, następnie wydłużamy ręce do przodu, używaj nóg, by utrzymać pozycję, dociśnij i wydłuż zewnętrzne krawędzie stóp > dłonie pod barkami i wklęsłe plecy > dłonie do przodu jak w AMS, by wydłużyć boki tułowia, uda pozostają prostopadle do podłogi > przenosimy głowę do linii stóp Prasarita Padottanasana 1, lecz przesuwamy się bardziej w kierunku tyłu głowy, Dociśnij kości nadgarstków do podłogi i rozszerz nadgarstki, wydłuż ramiona od barków do łokci, unieś barki > z dłońmi w linii stóp przejdź do wklęsłych pleców, rozciągnij skórę przedramion, by otworzyć nadgarstki. Powtórz 2 razy całość.
6. Uttanasana ze stopami razem.
7. Adho Mukha Vrksasana: wydłuż pośladki w górę, łokcie w górę; przesuń łokcie w kierunku ściany a pośladki w kierunku środka sali.
8. Sirshasana 1: rozszerz stopy i zrotuj uda do wewnątrz, wewnętrzne nogi wydłużaj od pachwin, zewnętrzne od bioder.
9. Sirshasana 2: wydłuż tkankę górnych ramion od barków do łokci, energia z łokci przesuwa się do nadgarstków, dociśnij nadgarstki i unieś barki .
10. Mukta Hasta Sirshasana.
11. Baddha Hasta Sirshasana .
12. Sirshasana 3: podczas praktyki tej pozycji wydobywam na światło dzienne swoje asymetrie, niezmiernie trudna dla mnie. Dlatego ją praktykuję.
13. Sirshasana 1
14. Tadasana > Utthita Parsvottanasana z dłońmi na biodrach: oddal ciało pośladków od kręgosłupa, opuszczając je w dół i rozszerzając, przesuń biodro nogi z przodu do tyłu, skręć miednicę, miednica powinna się skręcić > Utthita Parvottanasana z rękami Urdhva Hasta: przenieś ciężar ciała na nogę z tyłu i wydłuż ramiona i tułów do przodu, równolegle do podłogi, zatrzymaj się wydłużając równomiernie boki tali > przenieś dłonie pod barki, wklęsłe plecy, potem skłon rozszerzając łokcie na boki schodząc tylnymi żebrami i klatką piersiową w dół do nogi.
15. Jak wyżej, tylko dłonie wydłużamy po podłodze jak najdalej do przodu, głowa w dół, przenosimy obie dłonie na zewnątrz stopy z przodu, ustawiamy w skręto - skłonie miednicę i wydłużamy oba boki tułowia .
16. Parivritta Trikonasana z Tadasany, jak wyżej Parsvottanasana z prawą nogą z przodu: wchodzimy z lewą ręką zgiętą, jak w górnej ręce Gomukhasany; takie wejście pomaga skręcić się od tylnych żeber, schodzimy w dół tylnymi żebrami, łokieć do sufitu, mostek do brody, broda oddala się od mostka, gdy już uzyskamy maksimum skrętu umieszczamy całą lewą dłoń na podłodze i kontynuujemy skręt.
17. Dandasana > Janu Sirshasana: przesuń dolne tylne żebra do ciała i wydłużając boki tułowia zejdź tylnymi żebrami, klatką piersiową oraz głową w dół > Z Janu Sirshasany przejdź do Parivritta Janu Sirshasany. Powtórz dwukrotnie na stronę.
18. Pashchimottanasana: wydłuż tułów do przodu.
19. Salamba Sarvangasana 1: przesuń nogi do tyłu, a pośladki do przodu, wydłuż pachy; długi czas około 8 minut > Salamba Sarvangasana 2 > Halasana z ramionami wydłużonymi bo bokach głowy i z takim ustawieniem przejście do Niralamba Sarvangasany 1 > Halasana z rękami wydłużonymi do góry wzdłuż tułowia i wnętrzami dłoni skierowanymi w stronę bioder > przejście do Niralamba Sarvangasany 2 > powrót do Halasany z palcami dłońmi splecionymi klasycznie > Salamba Sarvangasana 1: górne ramiona w dół, pachy wydłużone > Halasana.
20. Pashasana z piętami na kocach 2 razy.
21. Malasana 2 z piętami na kocach.
22. Savasana.

4 maja 2020 roku

Zajęcia prowadzone przez Abhi były wyjątkowe, spisałem je i z przyjemnością dzielę się nimi z Wami. Spisując je, aż nie mogłem uwierzyć, że wszystko to udało się Abhi zrealizować w ciągu zaledwie półtorej godziny. Sekwencja została pięknie ułożona i pozwoliła nam poczuć prawdziwy smak prayatna shaithilya - wysiłku bezwysiłkowego.

Po intensywnej praktyce pozycji stojących, przed Bhekasaną, Abhi zrobiła krótki wykład, podczas którego podkreśliła, że pozycje które wykonaliśmy wymagały od nas dużego wysiłku, dużej pracy mięśniowej i jako praktykujący jogę powinniśmy zaczynać od tego, ponieważ w pierwszej kolejności potrzebujemy zbudować relacje z ciałem, skomunikować z różnymi częściami. Tak jak w pracy zespołowej rozłożonej w czasie, w której jesteśmy w stanie osiągnąć pewien stopień komunikacji, dzięki któremu nie potrzebujemy już mówić sobie wszystkiego, pewne rzeczy są po prostu zrozumiane, po prostu się robią. W taki sam sposób, pozycje muszą stać bardziej bezwysiłkowe, żebyśmy dotknęli smaku, prayatna shaithilya - wysiłku bezwysiłkowego.

Zaznaczyła również, że aby zrealizować to w asanie, musimy odnaleźć w niej dynamiczny stan. Żeby pojawił się ten stan, konieczny jest pełny wysiłek. Dlatego pierwszym etapem jest komunikacja, bez której nie można dokonać postępu na ścieżce jogi.

prayatna-śaithilya-ananta-samāpattibhyām II.47

प्रयत्नशैथिल्यानन्तसमापत्तिभ्याम् ॥४७॥

Doskonałość w asanie osiąga się, gdy wysiłek wkładany w jej wykonanie staje się bezwysiłkowy i gdy dociera się do nieskończonego wewnętrznego bytu.

,, Doskonałość w asanie osiąga się jedynie wtedy, gdy wygasa wysiłek, a ciało, ten ograniczony instrument, napełnia się bezgraniczną równowagą i łączy się z widzem.’’ B.K.S.Iyengar

prayatna - wytrwały wysiłek, nieustanne staranie się, usiłowanie

śaithilya - rozluźnienie, relaks

ananta - nieskończony, bezkresny, wieczny, bezgraniczny

samāpatti - przybranie pierwotnej formy, spełnienie, zakończenie

W kontekście wysiłku bezwysiłkowego przypomniały mi się zajęcia w Instytucie w lutym 2018 prowadzone przez Raye - wygięcia do tyłu. Praktykowaliśmy wielokrotnie Urdhva Dhanurasany, które wykonywałem z właściwym kierunkiem, stabilnością, lekkością, oddechem, rozluźnionym gardłem, oczami, bezwysiłkowo. Po jakimś czasie Raya zakomunikował, że teraz składamy maty na pół i zaczynamy praktykę mostków od początku przechodząc dłońmi i stopami na złożoną matę! Spróbowałem, wszedłem do pozycji z niewzruszonym stanem umysłu, a tu NIC z tego, jestem za wysoki, a maty za krótkie, to niesprawiedliwe ! Tak sobie rozmyślając w pozycji z błogostanem na twarzy, nagle słyszę słowa Rayi ,,mister orange ( byłem w koszulce pomarańczowej ) feet and hands on the sticky mat! '' Rozglądam się, bo to pewnie nie do mnie, a Raya już jest przy mnie. Z uśmiechem mówi: Do it ! Do it! Ustabilizował mi łokcie swoimi kolanami i krzyczy ,,pięty w górę i stopy na macie! '' Więc robię, a mój niewzruszony stan umysłu oraz błogi wyraz twarzy znika momentalnie. Przypomniał mi się mem z fb o lwach - lwica mówi do lwa: już byłam taka oświecona, a ty znowu mnie wk...łeś ! Opuść stopy na matę i praktykuj tak to końca zajęć mówi Raya. Gdy wykonałem tak pozycję kilka razy, pomimo niesamowitego wysiłku poczułem olbrzymią radość i przepływ energii. Ból w dolnych plecach, który odczuwałem wcześniej znikł o dziwo. Zrozumiałem, że utknąłem w pewnym schemacie nasiąkniętym wyobrażeniem i iluzją. Nie dostrzegałem go, wzmacniałem... Że bez względu na liczbę lat w praktyce, a może przede wszystkim wraz z latami, potrzebujemy rozpalać w sobie tapas, który połączony ze svadhyayą i Iśvara pranidhaną oferuje bardzo praktyczne i skuteczne narzędzie do studiowania i odkrywania siebie w kontekście jogi.

Christian Pisano w swojej książce wspomina, że:

Asany istnieją, by rozbudzić witalną energię (pranę), która jest najtrudniejszym elementem do rozbudzenia.

Trzy znane sutry Patanjaliego mogą zostać zrozumiane, tylko wtedy gdy ten element przejawi się:

,,Asana staje się stabilna i komfortowa ( II.46 ), kiedy cały wysiłek zostaje wchłonięty w bezwysiłkowości, ujawnia się nieskończoności ( II.47 ), wtedy dualizm przestaje istnieć ( II.48 ) ‘’.

To właśnie ta energia życiowa otwiera drzwi do pranayamy. Patanjali ma na myśli, że dopiero po osiągnięciu tej dojrzałości można praktykować pranayamę. Można oczywiście praktykować ćwiczenia oddechowe, w wyniku których być może pewnego dnia pojawi się cisza oddechu i otworzy bramę do pranayamy.

Trzeba dodać, że asany są bardzo ważne w kreowaniu siły i stabilności nie tylko dla kręgosłupa, lecz również dla układu nerwowego. Jest to niezbędnym czynnikiem podczas siedzącej praktyki i zanurzaniu się w przestrzeni klatki piersiowej. Różne grupy asan eksplorują wszystkie aspekty tej przestrzeni. Przywracają elastyczność przeponie, która jest nasączona naszymi emocjami. Asany przepłukują to bardzo ważne skrzyżowanie. Bardzo interesująca jest etymologia słowa schizophrenia: pęknięcie, uszkodzenie ( schizo ); przepony ( phren, phrenos ).

Czas na sekwencję.

Abhijata - luty 2020 - pozycje stojące

1. Svastikasana - utrzymuj wzrok na poziomie linii oczu i unieś wewnętrzne ciało do linii oczu. Podtrzymuj, pracuj nad podtrzymaniem unoszenia.
2. Adho Mukha Virasana
3. Adho Mukha Svanasana
4. Uttanasana ze stopami na szerokość bioder. Bądź teraz na zewnętrznych krawędziach stóp, wewnętrzne stopy do zewnętrznych, wewnętrzne i zewnętrzne kości kostek na tym samym poziomie. Wewnętrzne stopy do zewnętrznych, wewnętrzne kolana do zewnętrznych, wewnętrzne uda do wewnętrznych.
5. Adho Mukha Svanasana
6. Prasarita Padottanasana - bądź na zewnętrznych stopach, wewnętrzne nogi do zewnętrznych. Dociśnij zewnętrzne krawędzie stóp w dół.
7. Sirshasana > Urdhva Dandasana > Sirshasana > Urdhva Dandasana > Sirshasana - pasek mocno ściągnięty w najszerszym miejscu łydek, drugi na udach. Poczuj jak połączenie nóg pozwala ci lepiej unieś wewnętrzne nogi, od wewnętrznych ud do wewnętrznych kostek wydłuż nogi w górę. Wydłuż pięty oraz palce stóp, ale nie napinaj palców. Unieś się poprzez odcinek piersiowy i przesuń go do wewnątrz. W Urdhva Dandasanie doprostuj nogi. Roluj wewnętrzne pięty do zewnętrznych, wydłużaj podeszwy stóp od łuków do pięt oraz od łuków do palców stóp, całe podeszwy stóp otwarte. Uaktywnij kolana i uda. Pokaż pracę nóg / stóp na poziomie fizycznym, mięśniowym zanim wyjdziesz z pozycji. Twarz, mózg, oczy, gardło, język pozostają miękkie.
8. Adho Mukha Vrkshasana z paskami, wejście z dwóch nóg.
9. Navasana, Ardha Navasana, Dandasana, Urdhva Prasarita Padasana - wszystkie pozycje z paskami dla wzmocnienia pracy nóg.
10. Tadasana - duże palce stóp połączone. Przypomnij sobie wcześniejsze paski na nogach, wewnętrzne nogi połączone, unieś rzepki kolan w górę, uda w górę.
11. Parsva Utthita Hasta Padasana - skręć stopę z tyłu do wewnątrz, a nogę z przodu na zewnątrz. Stopa z tyłu skręca się do wewnątrz, lecz nie cała noga, kolano i udo patrzą do przodu. Następnie od przedniej kostki nogi z przodu unieś energię w górę, w nodze z tyłu mocno skieruj wewnętrzną stronę do zewnętrznej, dociśnij zewnętrzną krawędź stopy z tyłu, mocno. Unieś kość łonową w kierunku pępka. Następnie przed zejściem w dół do Trikonasany, upewnij się, że utrzymujesz w wewnętrznej nodze z tyłu z tyłu ruch w górę oraz przesuwanie do zewnętrznej.
12. Utthita Trikonasana.
13. Tadasana - unieś przody stóp i wydłuż od łuków do palców, opuść. Następnie unieś pięty i wydłuż od łuków do pięt, opuść.
14. Parsva Utthita Hasta Padasana > Virabhadrasana II > Utthita Parsvakonasana - noga z tyłu powinna oporować, miednica skręca się od prawej strony do lewej. Na początku pozostań z ręką w górze Trikonasany, pracuj nad nogą z tyłu, rotacją miednicy, dociśnij zewnętrzną krawędź stopy z tyłu i dopiero teraz przenieś rękę nad ucho, rozciągnij od stopy z tyłu do opuszków palców dłoni w górze.
15. Tadasana
16. Ardha Chandrasana - w nodze w górze, miejsce na którym wcześniej był pasek, zasysaj w dół. Wewnętrzna strona nogi unosi się, ale oporuj zewnętrzną. Następnie wydłużając nogę od wewnętrznej pachwiny do wewnętrznej pięty wydłuż i otwórz podeszwę stopy od łuku do pięty oraz od łuku do palców stopy, od górnej stopy do górnego biodra.
17. Virabhadrasana 1 - przenieś ciężar ciała na stopę z tyłu i dociśnij zewnętrzną krawędź stopy. Teraz obie nogi powinny mieć inny charakter pracy. Utrzymaj tylną nogę aktywną, mocną, ,,gęstą‘’, podczas gdy noga z przodu poddaje się pasywności, gdy ją zginasz i opuszczasz korzeń uda w dół, głęboko w dół.
18. Tadasana - przełknij ślinę, nie przesuwaj szyi do przodu, rozluźnij oczy.
19. Virabhadrasana 3 - ręce wydłużone do tyłu, z powodu braku miejsca. Utrzymaj gęstość nogi w górze. Poczuj ciężar łydki, pięty i kiedy pchasz je w dół, rzepka kolanowa oraz udo muszą unieść się do góry. Pięta w dół, udo w górę !
20. Tadasana - musimy nauczyć się przesuwać świadomość do tyłu ciała. Kiedy zbytnio jesteśmy w przednim mózgu - na przykład gdy w wiadomościach pojawia się coś ekscytującego, instynktownie pochylamy się do przodu z podniecenia. Teraz przesuń oczy to tyłu, twarz, gardło. Ciężar ciała spoczywa na piętach, poczuj jak pojawia się medytacyjny stan.
21. Parsvottanasana - ciężar ciała ma tendencję do przenoszenia się na przednią nogę. Kiedy jesteśmy początkującymi staje się to trudne do zniesienia, udo rozciąga się za mocno. Jako doświadczeni praktykujący wchodzimy w to, studiując to rozciąganie, lecz dla początkujących jest to za mocne. Rozpoczynamy od wydłużenia w górę i zdjęcia ciężaru ciała z przedniej nogi. Patrzymy do góry, nie poprzez elastyczność w szyi, lecz poprzez uniesienie całego ciała w górę, patrzymy w górę zewnętrznymi kącikami oczu. Przenieś ciężar ciała na nogę z tyłu, w nodze z przodu przesuwając energię od przedniej kostki w górę wyprostuj ją zupełnie, utrzymaj to podczas wydłużania tułowia do przodu. Przesuń przód prawego uda oraz kolana do tyłu i rozciągnij do zewnętrznej krawędzi stopy z tyłu.
22. Parivrtta Trikonasana - umieść dłoń w dole jak najbliżej nogi, tak byś mógł użyć nadgarstka, łokcia, czegokolwiek co pozostaje w kontakcie z nogą, by zassać zewnętrzną goleń i kreować opór, by skręcić tułów. Przesuń mostek w kierunku brody, by wydłużyć się i skręcić. Pchnij przód prawego uda do tyłu prawego uda i zaobserwuj jak tworzy się przestrzeń dla głębszego skrętu.
23. Tadasana - przełknij ślinę, rozluźnij gardło, przód twarzy do tyłu twarzy bez opadania klatki piersiowej, wzrok pozostaje na poziomie oczu. Funkcjonujemy na co dzień głównie używając kory czołowej - to częściowo odróżnia nas od reszty królestwa zwierząt, które mogą tylko po prostu być. Musimy nauczyć się być bardziej w tylnym mózgu, aby stworzyć bardziej medytacyjny stan, to zmienia biochemiczny stan naszego ciała. Czy odczuwasz tę zmianę ?
24. Parivrtta Parsvakonasana - osoby, które mogą utrzymać piętę nogi z tyłu w dole, przede wszystkim kierują w dół wewnętrzną piętę. Dociśnij wewnętrzną piętę, by skręcać się coraz dalej, wydłuż nogę z tyłu od lewego biodra do lewej kostki. Żeby wyjść z pozycji, dociśnij mocno wewnętrzną krawędź pięty z tyłu.
25. Tadasana
26. Parivrtta Ardha Chandrasana - przypomnijmy sobie pracę z Virabhadrasany 3: mały palec stopy w górze w dół, pięta ciężka, udo w górę!
27. Tadasana
28. Uttanasana ze stopami razem, wnętrza dłoni oraz nadgarstki dociskamy do podłogi >
29. > Urdhva Prasarita Eka Padasana - wydłuż przód prawego uda i zejdź pępkiem w dół.
30. Eka Pada Bhekasana - unieś lekko kolano nogi zgiętej i rozciągnij przód uda od pachwiny do kolana.
31. Bhekasana - dociśnij dłońmi stopy w dół, by unieść klatkę piersiową, przesuń środkowe pośladki w dół.
32. Urdhva Prasarita Eka Padasana - rozciągnij przód uda do kolana jak w Bhekasanie i unieś nogę w górę. Poczuliśmy, że było to zupełnie inne uniesienie nogi. Noga została wcześniej wyedukowana, dzięki czemu stała się znacznie lżejsza, to było bardziej bezwysiłkowe podnoszenie nogi. Abhi ostrzegła nas jednak, aby nie uczyć w ten sposób początkujących. Przede wszystkim najpierw trzeba zbudować komunikację w ciele, zanim będzie można poczuć smak wysiłku bez wysiłku
33. Vajarasana z piętami razem.
34. Salamba Sarvangasana - dwa paski jak wcześniej w Sirshasanie. W Sirshasanie jest łatwiej pracować nogami, w dynamiczny sposób by je ,,wyostrzyć‘’. W Sarvangasanie jest to o wiele trudniejsze, dlatego paski lub jeden wokół goleni mogą być bardzo pomocne. Wsysaj krzyż i przesuń nogi do tyłu, tak by pięty nie były widoczne. Połącz mocno nogi i od przednich ud wydłuż w górę. Popatrz na stopy i wyrównaj ich pracę. Wydłuż palce stóp oraz pięty, nie skracaj pięt wydłużając palce stóp. Nie usztywniaj palców stóp. Nie dociskaj tyłu głowy do podłogi. Powinna pojawić się akcja jalandhara bandhy, która pomaga wytworzyć medytacyjny stan, o którym Abhi wcześniej mówiła. Oczy muszą być miękkie, a wzrok skierowany do klatki piersiowej, skronie pasywne, gardło rozluźnione w dół do szyi. Pasywny, refleksyjny stan.
35. Halasana - wysoce skalibrowane nogi.
36. Savasana - komórki mózgu opadają z głowy w kierunku serca jak krople deszczu. Guruji mówił, że zjednoczenie pomiędzy głową i sercem to joga.